Çevresel koşullar, daha yeşil ulaşım için elektrikli araç kullanımının dünya çapında yaygınlaştırılması gerektiğini düşündürmektedir. Elektrikli araçların petrolle çalışan araçlardan farkı nedir? Bunun cevabını tam olarak merak ediyorsanız elektrikli araçlara dair tüm bilgiler ve çok daha fazlasını burada bulacaksınız!
Dünya Sağlık Örgütü’nün yayınladığı çevre raporlarına göre dizel araçların yüksek karbon emisyonları nedeniyle atmosferik dengeyi olumsuz etkilediği ortaya çıktı. Bu nedenle dizel araç üretimi küresel ısınmayla mücadelede ele alınması gereken en önemli kritik konuların başında geliyor. Öte yandan benzinli araçların da önemli miktarda CO2 emisyonuna neden olması nedeniyle, içten yanmalı motorlu konvansiyonel araçların yerine daha çevreci ulaşım alternatifleri giderek önem kazanıyor. Sonuç olarak elektrikli araçlar günümüzde küresel pazarların ana odak noktalarından biri haline geldi!
1. Gelecek elektrikli araçlarda…
Dünya çapında birçok otomobil üreticisi artık kaynaklarının önemli bir kısmını elektrikli araç (EV) üretimine yatırıyor. Ayrıca çeşitli küresel teknoloji şirketleri elektrikli araç ve elektrikli araç aküsü üretimi konusunda yenilikçi çalışmalar yürütüyor. Özellikle otomobil firmalarının birbiri ardına açıkladığı üretim politikaları, fosil yakıt tüketen geleneksel otomobillerin birkaç yıl içinde yok olacağını gösteriyor.
1.1. Birçok ülke ekonomik çözüm olarak elektrikli araçlara yöneliyor!
Bir asırdan fazla bir süredir sanayinin ve ulaşımın ana motoru olan petrol, artık dünyanın sınırlı kaynaklarından biri olarak kabul ediliyor. Ancak benzin fiyatlarının her geçen gün artması ve ülkelerin bu konuda dışa bağımlılıktan kurtulamaması, ulusal düzeyde petrol tüketiminin azaltılmasına yönelik büyük adımların atılmasını gerektiriyor.
Tamamen elektrik enerjisiyle çalışan elektrikli araçlar, enerji ihtiyacında tamamen yerli kaynakların kullanılmasına olanak sağlıyor. Bu nedenle başta Avrupa Birliği olmak üzere birçok ülke elektrikli araçların üretimini ve kullanımını teşvik etmek için hukuki süreçlerini şimdiden hızlandırmaya başladı!
2. Peki elektrikli araç (EV) nedir?
Elektrikli araçlar, klasik benzinli ve dizel otomobillerin aksine içten yanmalı motor yerine elektrik motoruyla çalışan araçlardır. Bu araçlarda kullanılan elektrik motorları, akülerden ve akü paketlerinden güç almaktadır. Modeline göre farklı akü tiplerine sahip olabilen elektrikli araçlar, güç kaynağı yenilenebilir enerji kaynaklarından geldiği sürece doğaya en az zarar veren alternatiftir.
3. İçten yanmalı motor hangi yakıtı kullanır?
İçten yanmalı motorlar, çalışma prensibi gereği son derece yanıcı olan fosil yakıtlar kullanır. Bu tür fosil yakıtlar;
Benzin,
dizel yakıt,
Doğalgaz ve
LPG (sıvılaştırılmış petrol gazı) dır.
Dizel, benzinli veya LPG’li araçların güvenliği için içten yanmalı motorun işleyişine göre doğru yakıt ikmali yapılması büyük önem taşımaktadır. Ancak elektrikli otomobiller için güç için yalnızca AC (alternatif akım) veya DC (doğru akım) kullanan bir güç kaynağına sahip olmak yeterlidir.
3.1. Araçlarda dizel ne anlama geliyor?
Dizel, dizel yakıtla çalışan motorlar ve araçlardır. Dizel yakıt ise içerdiği hidrokarbon bileşenleriyle sıvı ve yağlı bir yapıya sahiptir ve güçlü yanma özelliğiyle karakterize edilir. Bu sayede dizel araçlar daha az yakıt tüketimiyle daha yüksek güç tüketimi sunuyor. Ancak ortaya çıkan karbon emisyonları ciddi hava kirliliğine neden oluyor.
3.2. dizel ne demek?
Dizel yağı, dizel yağı olarak da adlandırılan damıtılmış bir ham petrol ürünüdür. Karbon ve hidrojen elementlerinden oluşan bu tip kalorifer yakıtları, petrolün 200 ila 300 derece kaynama aralığında damıtılmasıyla elde edilir.
3.3. Yakıt ikmali nedir?
Yakıt ikmali, benzin istasyonlarındaki boşaltma cihazları kullanılarak içten yanmalı motora sahip araçların yakıt deposunun doldurulması işlemidir. Yenileme kelimesi “tamamlanma”, “doldurma” ve “bütünleşme” anlamına gelir.
3.4. Benzinli, dizel ve benzinli arabalar nasıl çalışır?
LPG’li, doğalgazlı, dizel ve benzinli araçlarda bulunan içten yanmalı motorlar, yakıtın tutuşması sonucu oluşan termal enerjiyi kinetik enerjiye dönüştürerek çalışır. Püskürtülen yakıt, motordaki silindirler (yanma odası) vasıtasıyla yüksek basınçlı ortamda hava ile karışır. Ateşleme sonucu oluşan ısı, krank-biyel mekanizması (enerji dönüşümünü gerçekleştiren sistem) aracılığıyla elektronik bileşenlere aktarılarak harekete neden olur. Yanma reaksiyonu sonucu ortaya çıkan gaz halindeki atık, egzoz gazları yoluyla atmosfere salınır.
4. Elektrikli araba nasıl çalışır?
Elektrikli bir araca güç sağlamak için motorun ihtiyaç duyduğu enerji, aküde depolanan elektrik enerjisinden sağlanır. Konvansiyonel otomobillerde yakıt yakılarak üretilen enerjinin yalnızca yüzde 25’i kullanılabiliyorken, elektrikli otomobillerde enerji performans kaybı olmadan dönüştürülüyor. Elektrikli araçlarda kullanılan motorlar doğrudan alternatör (alternatör) olarak çalıştığı için başka bir vericiye ihtiyaç duymadan mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürürler. Bu nedenle elektrikli araçların emisyona ihtiyacı yoktur. Ayrıca frene basıldığında elektrik enerjisi daha sonra kullanılmak üzere depolanabiliyor.
5. Elektrikli araçlar nelerdir? Hangi türler mevcut?
Elektrikli araçlar sahip oldukları batarya türlerine göre farklı sınıflara ayrılmaktadır. Buna göre şu anda dört farklı elektrikli araç türü bulunmaktadır:
Hibrit araçlar
Plug-in hibrit araçlar
Akülü elektrikli araçlar
Yakıt hücreli araçlar
5.1. Hibrit ne anlama geliyor?
Hibrit kelimesi, iki farklı türün özelliklerini birleştiren hibritleşmiş madde veya ürünler için kullanılır. Pek çok farklı alanda kullanılan bu terim, iki farklı türün en iyi özelliklerinden faydalanarak yeni, daha verimli türler elde etmeyi amaçlamaktadır.
5.2. Hibrit otomobil ne anlama geliyor?
Hibrit otomobil, yakıt ve elektrik enerjisinin birlikte kullanılabildiği bir araç türüdür. Bu araçlar tiplerine göre sadece yakıt veya hem yakıt hem de şarj girişlerine sahip olabiliyor.
6. Hibrit araba nedir? Özellikleri nelerdir?
Hibrit araçlar, normal araçlar gibi hem içten yanmalı motora hem de elektrik motoruna ve aküye sahip olan araç türleridir. Konvansiyonel araçlardan elektrikli araçlara geçişte bir ara türü temsil eden hibrit elektrikli araçlar, halen ana güç kaynağı olarak akaryakıt kullanıyor. Araçta bulunan yanmalı motor, kalorifer yakıtı ile sağladığı enerjinin bir kısmını mekanik olarak bağlı olduğu elektrik motoruna aktarır. Çalıştırma, durdurma-çalıştırma, vites değiştirme ve düşük hızlarda elektrik motoru devreye girerek daha az yakıt tüketiyor. Ancak bu araçlar temel enerji kaynakları açısından ortak grupta sınıflandırılmakta olup elektrikli araç sınıfında yer almamaktadır.
7. Plug-in hibrit araç nedir? Özellikleri nelerdir?
Plug-in hibrit araçlar, yakıt deposu portuna ek olarak şarj portu da bulunan hibrit araç türleridir. Tıpkı elektrikli araçlarda olduğu gibi bu tür araçlarda da elektrik motoru dışarıdan şarj edilebiliyor. Hibrit ve elektrikli otomobil arasındaki fark bu araçların ortak özelliğidir. Plug-in hibrit araçlarda içten yanmalı motor ve elektrik motoru birbirinden bağımsız olarak çalışır. Ancak sürüş sırasında dönüşümlü olarak etkinleştirilirler. Plug-in hibritlerin en güçlü özelliği, yakıt tüketimi düşük olduğunda elektrik motorunun çalışmaya başlaması ve yolda takılma riskinin azalmasıdır.
8. Akülü elektrikli araç nedir? Özellikleri nelerdir?
Akülü elektrikli araçlar, aküde depolanan enerjiyi elektrik motoruna güç sağlamak ve tekerlekleri hareket ettirmek için kullanan otomobillerdir. Depolanan enerji bittiğinde akü, priz veya özel bir şarj cihazı aracılığıyla yeniden şarj edilir. Bu araçlar benzin veya dizelle çalışmadıkları için “tamamen elektrikli” araçlar olarak değerlendiriliyor. Emisyonsuz akülü elektrikli araçlar bu açıdan en çevre dostu araç türleridir. Güneş veya rüzgar enerjisi ile şarj edilebilme imkanı sayesinde ülkelere maddi ve çevresel olarak büyük katkılar sağlanabilmektedir.
9. Yakıt hücreli araçlar nelerdir? Özellikleri nelerdir?
Yakıt hücreli araçlar, elektrik motoruna güç sağlamak için hidrojen gazı kullanan araçlardır. Yakıt hücreli otomobiller ve kamyonlar, benzinli veya dizel araçların aksine, hidrojen ve oksijeni birleştirerek elektrik üretiyor. Tamamen elektrikle çalıştıkları için elektrikli araç olarak kabul edilseler de bu araçların şarj edilmesi gerekmiyor, bunun yerine başka yollarla yakıt doldurulması gerekiyor.
Hidrojen gazını elektriğe dönüştürürken motor yalnızca su ve ısı üretir. Bu nedenle yakıt hücreli araçlar sürüş esnasında herhangi bir egzoz gazı yaymazlar. Ancak hidrojen üretiminin kendisi, sera gazı emisyonları da dahil olmak üzere değişen derecelerde çevresel etkilere yol açabilir. Bununla birlikte yakıt hücreli araçlar, benzinli ve dizel araçlara göre yüzde 30 daha az emisyona neden oluyor.
Kısaca;
Detaylı bir karşılaştırma yapıldığında “Hibrit mi yoksa elektrikli otomobil mi alırdınız?” sorusu ortaya çıkmıyor. diye soranlar için pek çok olumlu neden var. Peki hangisini kastediyorsun? Hibrit mi elektrikli mi? Fosil kaynakların mevcut rezervleri ve doğaya olan olumsuz etkileri göz önüne alındığında, bu konu üzerinde tekrar tekrar düşünmekte fayda var.